Aktualności

 

Atrakcje województwa podkarpackiego to przyroda, żywa tradycja kulturowa regionu i tak jeszcze miejscami popularna w jego krajobrazie „kultura drewna”. Budownictwo z tego materiału, symbol dawnej doskonałości rzemieślniczej i artystycznej, jeśli nie jest wystarczająco chronione i zabezpieczane, to szybko ulega destrukcji lub zostaje zniszczona jego oryginalna forma. Znika jednocześnie nieodwracalnie całe, trudne do uświadomienia dla przeciętnego człowieka, bogactwo krajobrazu historycznego.

Tak określone dziedzictwo jest bardzo zróżnicowane pod względem poziomu technicznego, stanu zachowania, atrakcyjności i stosunku społeczności lokalnej do jego utrzymania i kontynuacji tradycji „kultury drewna”. W naszej części Europy dostrzec można działania, szczególnie intensywne w ostatnich latach, na rzecz zachowanych zabytków drewnianych. Niewątpliwy wpływ ma także świadomość skali zniszczeń, jaka dotknęła te obszary i znajdujące się tam obiekty w ciągu ostatnich stu lat. Źródła podają różne liczby, ale jedno trzeba przyznać: wiek XX doprowadził znacznego zniszczenia „kultury drewna” w obszarze Karpat. Zniszczeniu uległo kilkaset drewnianych świątyń z pełnym wyposażeniem, setki drewnianych dworów spalono lub pozwolono na ich powolną degradację, a po tysiącach drewnianych domów autochtonicznej ludności wypędzonej ze swoich od wieków zamieszkanych wsi często jednym śladem jest kamienna podmurówka.

Oto przykład uratowania stuletniej chałupy w Tyrawie Wołoskiej stojącej przy trasie nr 28 Przemyśl - Sanok. Własnymi siłami wykonano renowację - jedynie przy niewielkim doradztwem „Renowatora” (zdj. wykonano za zgodą właściciela obiektu). W głębi widoczna uratowana przed rozbiórką również drewniana stodoła.

fot. Henryk Madejowski

turystyka smaki zielone eprocarpathia