Aktualności

Firma ArcheoFuture - na zlecenie miasta i gminy Oleszyce (powiat lubaczowski) - realizuje wieloetapowy projekt dotyczący rewaloryzacji dawnego zespołu pałacowo-parkowego w tym mieście. W planach jest rewitalizacja całego wzgórza, najpierw jednak od blisko trzech miesięcy prowadzone są tu prace archeologiczne, które zakończą się jesienią tego roku.

Początki miejscowego dworu, zwanego też zamkiem, a później pałacem, sięgają okresu późnego średniowiecza. Dwór ten w ciągu pierwszych stuleci swego istnienia dzielił losy Oleszyc, kilkakrotnie niszczonych przez Tatarów. Jednak dzięki staraniom Mikołaja Hieronima Sieniawskiego został odbudowany. Po śmierci Sieniawskich dobra oleszyckie stały się własnością książąt Czartoryskich. W latach 1741-1743 pałac został gruntownie odnowiony. Kolejny remont przeprowadzono dopiero w II połowie XIX wieku z inicjatywy ówczesnych właścicieli - książąt Sapiehów. Kres istnienia założenia przyniosła II wojna światowa. Pałac doszczętnie spłonął 22 czerwca 1941 r. podczas walk niemiecko-sowieckich. Wypalone mury rozebrano po zakończeniu wojny.

W czasie intensywnie prowadzonych badań na wzgórzu zamkowym w Oleszycach udało się już odsłonić relikty pałacu z XVIII stulecia, który przebudowano w latach 30. XX wieku. W 1941 r. budynek spłonął, grzebiąc między innymi ogromną ilość broni, amunicji oraz wyposażenia posterunku radzieckich żołnierzy.

Archeolodzy wydobyli już tysiące zabytków ruchomych, m.in. depozyt monet z okresu międzywojennego, XVI-wieczne kafle miskowe, wielobarwne i szkliwione kafle piecowe z XVIII wieku, XVIII-wieczny pistolet skałkowy, liczne detale architektoniczne, w tym gzymsy i zwieńczenia tralek schodów ozdobnych.

 

fot. 5 Widok zamku w Oleszczycach od północnej strony (Biblioteka Instytutu Narodoznawstwa Akademii Nauk Ukrainy, Lwów, 14286)

fot. 7. Zespół pałacowy w Oleszycach. Fragment mapy katastralnej z 1854 r. (zbiory Archiwum Państwowego w Przemyślu)

fot. 8. Zespół pałacowy w Oleszycach (widok od północnego-zachodu), wg grafiki Kajetana Wawrzyńca Kielisińskiego z lat 40. XIX w., z: R. Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, T. 6, Województwo bełskie, Ziemia Chełmska województwa ruskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków 1995, s. 161

 

turystyka smaki zielone eprocarpathia